DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD Başkanı Donald Trump’ın devreye girmesiyle Ukrayna’da düğüm çözülme aşamasına geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin önümüzdeki günlerde görüşmesi bekleniyor. Savaşın taraflarından Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden ise farklı tonda mesajlar gelmeye devam ediyor. Gerhard Schröder ve daha sonra Angela Merkel’in yönetimde olduğu dönemlerde Rusya ile sıkı ilişkilere sahip Almanya, Trump’ın girişimlerine yönelik şüpheci tavrılar sergiliyor. Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul dün, Hırvatistan ziyaretinde Trump, Putin ve Zelenskiy arasında olası üçlü görüşme ihtimalini düşük bulduğunu, Putin’in zaman kazanmaya çalışmadığını göstermesi gerektiğini söyledi.
Wadephul, Ukrayna’nın bir “dönüm noktasında” bulunduğunu söyleyerek, “Ukrayna’nın kendisini savunmada desteğimize ihtiyacı var. Barış müzakereleri yönünde ilerlememiz iyi bir şey” dedi. Putin’in bu üçlü görüşme için “hazır olmadığını” savunan Alman Bakan, “Şimdi Putin’in adil bir barış için hazır olduğunu ve zaman kazanmaya çalışmadığını göstermesi gerekir, ancak bu konuda hala bazı şüpheler var. Putin zaman kazanabileceğini düşünüyorsa da yanlış hesaplıyor zira Ukrayna’ya desteğimiz azalmayacak” diye konuştu. Avrupa’nın Ukrayna’ya desteğini devam ettireceğini dile getiren Wadephul, Rusya’ya baskının artırılması gerektiğini vurguladı.
Almanya cephesinden gelen bu açıklama üzerine Putin’in uluslararası ekonomik işbirliğinden sorumlu özel temsilcisi Kiril Dmitriyev, Almanya’daki ekonomik sorunların yanlış politikalar nedeniyle yaşandığını belirterek, “Belki de (Almanya Başbakanı Friedrich) Merz, Avrupa Birliği’nin (AB) enerji intiharını durdurur ve Rusya, eski ve yeni ortağı olur” dedi. Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı da olan Dmitriyev, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, Merz’in ABD’ye yönelik “belki de yeni ortaklar bulmalıyız” açıklamasını alıntılayarak, “Merz’in sözlerini daha dikkatli seçmesi gerekebilir. Babacık Trump’ı kızdırmaya gerek yok” ifadelerini kullandı. Merz’in, Almanya’daki “refah devletinin” artık ekonomik açıdan karşılanamayacak noktaya ulaştığına dair açıklamalarını da değerlendiren Dmitriyev, “Belki de Merz’in bahsettiği kriz gökten zembille inmemiştir. Yıllarca alınan yanlış kararların ve uygulanan kötü politikaların faturasıdır ve bu kötü politikalar devam ediyor” görüşünü dile getirdi. Şansölye Merz, önceki gün yaptığı açıklamada Almanya’nın refah düzeyini mevcut ekonomik üretimle karşılayamayacağını belirterek, sosyal sigorta sisteminde reformlar için çalışmalar yürüttüklerini söylemişti.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Putin ile Zelenskiy’nin görüşmesi ihtimaline ilişkin, “Putin, Zelenskiy ile ancak bir zirve için gündem hazır olduğunda görüşmeye hazır fakat bu gündem şu anda kesinlikle hazır değil” dedi. Bakan Lavrov, ABD merkezli NBC News’e verdiği demeçte
Putin’in, Trump’a İstanbul’da bu yıl yapılan 3 turluk görüşmeleri anımsatarak müzakerelere devam etmeye hazır olduklarını belirttiğini aktardı. Lavrov, Zelenskiy’nin acil önceliğinin Putin ile görüşmek olduğunu söylemesini “oyun” olarak nitelendirerek, ABD’deki toplantıya katılan Ukraynalı ve Avrupalı aktörlerin Alaska’da Trump ile Putin arasında konuşulan güvenlik meselesini “çarpıtmaya” çalıştıklarını savundu. Lavrov, ayrıca tarafların 2022’deki İstanbul görüşmelerinde olası anlaşmayı müzakere ettiklerini ancak dönemin İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve ABD Başkanı Joe Biden’ın bunu “engellediğini” söyledi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, Ukrayna’nın enerji tedariklerine saldırdığına yönelik açıklama yapan Macar mevkidaşı Peter Szijjarto’ya “Enerji güvenliğiniz kendi elinizdedir. Diğer Avrupa ülkeleri gibi çeşitlendirin ve Rusya’dan bağımsız hale gelin” ifadeleriyle tepki gösterdi. Macaristan Dışişleri Bakanı Szijjarto, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ulusal günlerini Macaristan’ı tehdit etmek için kullandığını ve Ukrayna’nın Macaristan’ın enerji tedarikine ciddi saldırılarda bulunduğunu savunmuştu. Szijjarto, “Macaristan’ın hiçbir ilgisi olmayan bir savaş, egemenliğimizin ihlal edilmesini asla haklı gösteremez” demişti.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Başkan Donald Trump’ın, Ukrayna ile barışması için Rusya’ya Hindistan’a uyguladığı tarifeler yoluyla ekonomik baskı yapmaya çalıştığını belirtti. Vance, NBC News’e verdiği demeçte, Trump’ın Rusya’ya karşı agresif ekonomik baskı uyguladığını savundu. Vance, “Örneğin, Rusların petrol ekonomisinden zengin olmasını zorlaştırmak için Hindistan’a ikincil gümrük vergileri uyguladı” dedi. Vance, Trump’ın Moskova yönetimini “dünya ekonomisine dahil etme” niyetini taşıdığını ancak bunun, Rusya’nın Ukrayna ile arasında devam eden savaşı durdurması koşuluyla hayata geçirilebileceğini söyledi. JD Vance, Ukrayna- Rusya arasında devam eden savaşı, çıkan sorunlara rağmen bitirebileceklerine inandığını da belirtti. Vance, Ukrayna’ya ABD askeri gönderilmeyeceği konusunda Trump’ın “çok net” olduğunu, ancak Ukraynalıların Rusya’ya karşı kendilerini savunmak için ihtiyaç duydukları güvence konusunda “aktif rol oynamaya” devam edeceklerini kaydetti.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, ülkesinin Ukrayna’ya güçlü desteğini sürdüreceğini söyledi. Store, Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki resmi temasları kapsamında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi. Norveç’te yayın yapan NRK televizyonuna göre Store, Ukrayna ile dayanışma içinde olduklarını yineleyerek, “Rusya, bizim komşumuz ve başka bir komşuya saldırdı. Dolayısıyla Ukrayna’nın yaptığı şey, sadece kendisini savunmak değil aynı zamanda önemli Avrupa ilkelerini de savunmaktır” dedi. Norveç’in Ukrayna’ya güçlü desteğini sürdüreceğini vurgulayan Store, “Nansen Destek Programı kapsamında sağlanan olağanüstü desteğin sürdürülmesi önemli. Ziyaretim sırasında bunu Ukrayna’ya iletmenin doğru olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Norveç Başbakanı Store, önceki gün, Almanya ile işbirliği içinde yaklaşık 695 milyon dolarlık savunma sistemlerinin Ukrayna’ya ulaştırılacağını açıklamıştı.