BM Genel Kurulunun 1981 yılında oy birliğiyle aldığı kararla her yıl 21 Eylül, Dünya Barış Günü olarak ilan edildi. Bu gün, şiddetsiz eylemler, eğitim ve kamuoyu farkındalığı yoluyla barış ideallerini güçlendirmeye adandı.
BM bu günü 2001 yılında “şiddetsizlik ve ateşkes dönemi” olarak da tanımladı ve resmi şekilde “Uluslararası Barış Günü” (International Day of Peace) olarak da anılmaya başlandı.
Dünya Barış Günü, küresel harekete dönüşerek hükümetleri, sivil toplumu ve bireyleri barışçıl dünyayı teşvik eden faaliyetlere dahil etti. BM, 2025 için temanın “Barışçıl Bir Dünya İçin Şimdi Harekete Geç” olduğunu duyurdu.
Bu yıl 21 Eylül, küresel çatışmaların ve sınamaların gölgesinde kutlanıyor.
2025’te dünya genelinde meydana gelen ve ses getiren çatışmalar derlendi.
– İsrail’in Gazze’de yaptığı soykırım
İsrail 2023’ten beri Gazze’deki saldırılarına devam ediyor, bunun sonucunda binlerce Filistinli hayatını kaybetti.
Tel Aviv yönetiminin Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten bu yana düzenlediği saldırılarda en az 65 bin 174 Filistinli hayatını kaybetti, 166 bin 71 kişi yaralandı.
İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde işgali genişletecek ve kalıcı hale getirecek saldırı planını uygulamaya başladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi’nin tamamını işgal edeceklerini duyurdu.
İsrail, ayrıca meselenin çözülmesi için arabuluculuk görevi üstlenen Katar’da Hamas müzakere heyetine yönelik saldırı düzenledi.
– İran-İsrail çatışması
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniş çaplı saldırılar gerçekleştirdi.
İran’da Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlar ile 9 nükleer bilim insanı saldırılarda yaşamını yitirdi.
İsrail’in saldırılarında toplam sivil can kaybının 1100, yaralı sayısının ise 5 bin 600 olduğu bildirildi. İran’ın karşılık olarak düzenlediği füze saldırılarında İsrail’e göre 28 kişi öldü, 1272 kişi yaralandı.
İsrail’e açıktan destek veren ABD, 22 Haziran’da İran’ın Natanz, Fordo ve İsfahan nükleer tesislerine saldırı düzenledi. İran, ABD’nin saldırısına misilleme olarak 23 Haziran’da ABD’nin Katar’daki El-Udeyd Hava Üssü’ne saldırdı.
ABD Başkanı Donald Trump, 24 Haziran’da İran ile İsrail arasında ateşkes sağlandığını duyurdu. Buna rağmen bazı İsrailli yetkililer, İran’a yönelik tehditkar söylemlerine devam ediyor.
– Rusya-Ukrayna Savaşı 3 yılı aşkın süredir devam ediyor
Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, tüm arabuluculuk çalışmalarına rağmen henüz sona ermedi. Türkiye, savaşın başından beri akan kanın durması için diplomatik çalışmalarını sürdürüyor.
Savaşın başında, Belarus’ta 3 tur süren görüşmelerden sonra Türkiye’nin yoğun diplomatik çabasıyla 29 Mart 2022’de Rus ve Ukrayna heyetleri, 4. kez İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde buluştu.
Savaşın devam ettiği ve gıda konusunda sorunlara yol açtığı dönemde Türkiye, yine devreye girdi. Türkiye’nin arabuluculuktaki yükselen rolü ve tarafları uzlaşma noktasına çekebilme kapasitesi, kısa süre sonra Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasıyla sonuçlandı.
BM, Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da düzenlenen törende Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasını imzaladı.
Türkiye 2025’te de iki ülkenin üst düzey heyetlerini 3 kez İstanbul’da toplamayı başardı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Trump, yıllar sonra Alaska’da bir araya gelse de savaşın sona erdirilmesine yönelik somut bir adım hala atılamadı.
Savaş nedeniyle binlerce kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yerlerinden edildi.
– Hindistan- Pakistan çatışması
Hindistan’ın, 22 Nisan’da Cammu Keşmir’in Pahalgam bölgesinde 26 kişinin öldürüldüğü terör saldırısına misilleme gerekçesiyle 6 Mayıs’ta Pakistan topraklarına ve Pakistan’ın kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenlemesiyle taraflar arasında çatışmalar başladı.
Pahalgam saldırısını düzenleyenlerin “Pakistan’dan geldiği” suçlamasında bulunan Hindistan, “İndus Suları Anlaşması”nı askıya aldı.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, kabine toplantısında askeri saldırıları “Sindoor Operasyonu” şeklinde adlandırdı.
İki ülke, 10 Mayıs’ta ABD’nin arabuluculuğunda ateşkes ilan etti.
– Tayland-Kamboçya gerilimi
Güneydoğu Asya bölgesinde yer alan ve 817 kilometrelik sınır telleriyle ayrılan Tayland ile Kamboçya, uzun süredir toprak anlaşmazlığı yaşıyor.
Tayland ile Kamboçya arasındaki sınır anlaşmasının ihlal edilmesi üzerine 28 Mayıs’ta bölgede kısa süreli çatışma yaşandı. Yaklaşık iki ayın ardından sınır hattında 24 Temmuz’da çıkan çatışmalarda iki ülkeden toplam 32 kişi hayatını kaybetti.
Malezya Başbakanı Enver İbrahim, 28 Temmuz’da ateşkes görüşmeleri sonrası tarafların “acil ve koşulsuz” ateşkesin devreye girmesi konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı.
News
