Türkiye’nin petrol ve gaz altyapısından ve gaz ticaretinden sorumlu devlet kuruluşu BOTAŞ ile Oman LNG, PetroChina International, BP, Shell, Eni, CHENIERE, Equinor, Hartree, JERA, SEFE, Mercuria ve Woodside şirketleri arasında kısa, orta ve uzun vadeli LNG sözleşmeleri imzalandı. Yapılan anlaşmaların Türkiye’nin enerji tedariki açısından önemine işaret eden Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye’nin bu yıl ve önümüzdeki yıl Rusya ve İran ile olan uzun dönemli doğalgaz kontratlarının süresinin dolacağına dikkat çekti. Öner, “Bu yıl Türkiye’nin enerji stratejisinde kritik bir kırılma noktası yaşanacak. Yeni anlaşmalarla Türkiye’nin enerjide Rusya’ya bağımlılığı azalacağı gibi arz güvenliğinde de ciddi bir ivme yakalanacak” dedi.

ABD’de 2 dev ile anlaşma imzalandı

TAYED Başkanı Öner, 9-10 Eylül’de İtalya’nın Milano şehrinde düzenlenen Gastech 2025’te Botaş’ın karşılıklı LNG ticareti, Atlantik ve Pasifik havzaları arasında LNG kargo takası ve LNG kargo optimizasyonu gibi alanlarda iş birliğini güçlendirmek için 10 ayrı küresel devle LNG anlaşması imzalandığını hatırlattı. Oman LNG, PetroChina International, BP, Shell, Eni, CHENIERE, Equinor, Hartree, JERA ve SEFE şirketleriyle imzalanan anlaşmalar çerçevesinde 2025-2028 yılları arasında Türkiye’ye 15 milyar metreküp doğal gaz eşdeğeri LNG teslim edilmesinin öngörüldüğünü anlatan Öner, “Bu çerçevede tedarik edilecek LNG, BOTAŞ’ın alım planlamaları için operasyonel ve ticari öngörülebilirlik perspektifinin güçlendirilmesi yolunda kritik ve önemli faydalar sağlayacak” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 Eylül 2025’te ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmenin Türk enerji diplomasisinin en kritik dönüm noktalarından biri olduğuna dikkat çeken Öner, “Burada BOTAŞ ile uluslararası ticaret devi Mercuria arasında 20 yıllık LNG tedarik anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre Türkiye, 2026’dan itibaren yılda 4 milyar metreküp LNG alacak ve toplamda yaklaşık 70 milyar metreküp LNG tedarik edecek. BOTAŞ, Avustralyalı Woodside Energy ile de 2030’dan başlayarak 9 yıl boyunca yılda 5,8 milyar metreküp LNG için ön anlaşma imzaladı. Enerji Bakanımız Alparslan Bayraktar’ın da vurguladığı gibi, bu anlaşmalar hem ABD ile 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine katkı sağlayacak hem de kaynak çeşitlendirmesi açısından kritik bir rol üstlenecektir” diye konuştu.

Enerjide yeni dönem 

Öner, mevcutta Türkiye’nin ithalatında boru gazının payının yüzde 72, LNG’nin payının ise yüzde 28 olduğunu belirtirken, “Boru gazında yüzde 56 ile en fazla ithalatı Rusya’dan yaparken, daha sonra Azerbaycan ve İran’dan yapıyoruz. LNG’de ise ithalatımızın yüzde 38’ini ABD’den, yüzde 29’unu Cezayir’den, yüzde 14’ünü ise Katar’dan yapıyoruz. Türkiye’nin enerji tablosunu köklü biçimde değiştirecek gelişmeler bu yıl yaşanacak. Rusya ile Mavi Akım ve Türk Akım üzerinden yapılan anlaşmaların kontrat süresi bu yıl sona erecek. İran kontratı ise Temmuz 2026’da bitecek” dedi.

Deniz rotaları jeopolitik risk içeriyor

LNG anlaşmalarının Türkiye’nin enerjide Rusya’ya bağımlılığını azaltacağı gibi arz güvenliğinde de ciddi bir ivme yakalanacağını anlatan Öner, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’nin Saros, Dörtyol, Aliağa ve Marmara Ereğlisi’ndeki LNG terminalleri bu süreçte kritik rol oynayacak. Ancak LNG tankerleri, Cebelitarık, Süveyş, Türk Boğazları ve Doğu Akdeniz gibi jeopolitik açıdan hassas geçitlerden geçmek zorunda. ABD’den gelen LNG için Atlantik rotası, Katar ve Mısır için Süveyş hattı, Cezayir ve Nijerya içinse Akdeniz rotası kullanılıyor. Bu rotalarda yaşanabilecek siyasi gerilimler veya güvenlik tehditleri, Türkiye’nin arz güvenliğini doğrudan etkileyebilir.”