Ece CEYHUN

Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, nisan ayında BOTAŞ iha­lesini kazandıklarına işaret ederek önümüzdeki dönem­de yapılması planlanan fiber imtiyaz ve 5G ihaleler için “Her 2 ihaleye de hazırız ve talibiz. İhale süreçlerinin so­nunda kazanan Türkiye ola­cak” dedi. Türkiye’de 2G, 3G ve 4G lisanslarının süresinin de 2029’da dolacağına işaret eden Koç, “Turkcell olarak, 5G lisansı ile birlikte mevcut lisansların 2045’e kadar uza­tılmasını da talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye 1990’lı yıllarda 2G ile 2000’lerde 3G, 2010’larda 4G teknolojisi ile tanıştı. Ne­reden bakarsak bakalım mo­bil iletişim teknolojilerinde yaklaşık her 10 yılda bir jene­rasyon değişimi yaşıyoruz. 3G ile data iletişimi, 4G ile sos­yal medyayı, e-ticareti hayatı­mızın içine aldık. 5G ise ağır­lıklı olarak sanayi tarafında değişimi ve dönüşümü hız­landıracak.

Dolayısıyla mo­bil iletişim çağında kilobitler­den megabitlere, megabitler­den gigabitlere yani saniyede milyar bitlerin transferinin yapıldığı bir altyapıdan söz ediyoruz. Dolayısıyla bugün sadece dijitalleşmenin kapı­larını açan şirketler için değil pek çok sektördeki ekonomik aktörler için de yeni bir deği­şim ve dönüşüm çağı. Bu ne­denle de sektörde ana gündem 5G’nin getirdikleri ve bu yıl yapılması planlanan ihalesi.

Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, bir grup gazeteci ile yaptığı basın toplantısına “Turkcell olarak 31 senedir, ilk SMS’ten ilk mobil ödeme­ye kadar hep ilkleri gerçekleş­tirdik” sözleriyle başlarken “Önümüzdeki 1 yıllık süreç Türkiye’nin geleceği için çok kritik. Hem fiber hem 5G iha­leleri tüm hızıyla yaklaşıyor. 5G ihalesinin bu yıl içinde ya­pılmasını bekliyoruz” dedi.

Yatırım ve frekans bedeli dengeli olsun

5G ihalesinde Finlandiya gibi yatırım ağırlıklı bir iha­le ve İtalya gibi frekans bede­li ağırlıklı ihale sonucu çıkan ülke örneklerini hatırlattı­ğımızda Koç, frekans bedeli ve yatırım tutarının belli bir dengede olmasının önemine işaret etti ve mevcut lisansla­rın süresinin de 2029’da do­lacağına dikkat çekti. 2029 yı­lında 2G, 3G ve 4G lisans süre­lerinin dolacağına değinerek, ““Turkcell olarak, 5G lisansı ile birlikte mevcut lisansların 2045’e kadar uzatılmasını da talep ediyoruz” dedi.

Koç, Turkcell olarak bu iha­lelere hazırlık yapmaya baş­ladıklarına da değinerek, “2026’da da Türkiye’de 5G hiz­metinin sunulması hedefleni­yor. 5G, fiber ve veri merkezleri yatırımlarımız için finansal gü­cümüzü, kapasitemizi artıra­cak anlaşmalar da yapıyoruz” ifadelerini kullandı. Koç’un verdiği bilgiye göre Turkcell ta­rihinin en büyük tahvil ihracı­na 1 milyar dolar ile imza atar­ken Dubai İslam Bankası’ndan 150 milyon dolarlık murabaha kredisi ile National Bank of Du­bai’den 100 milyon euroluk ve­ri merkezi yatırımları için kay­nak kullandı.

Dijital omurgayı güçlendiriyoruz

Buarada BOTAŞ ihalesini yeniden kazanmak da Turk­cell için bu yönde atılmış önemli stratejik çalışmalar­dan biri. Turkcell’in ilk olarak BOTAŞ’ın fiber optik alt yapı ihalesini 2009 yılında kazan­dığını hatırlatan Dr. Ali Taha Koç, “Turkcell, 2009’dan be­ri BOTAŞ doğalgaz hatlarıy­la paralel fiber altyapı döşe­niyor. Bu 15 senelik bir ihaley­di. 2025 yılında bitti. BOTAŞ herhangi bir yere eğer doğal­gaz götürüyorsa, do­ğalgaz borusunun yanına bir tane da­ha boru döşüyor ama içini boş bırakıyor.

2009’dan yılından be­ri bu fiber optik kablo­ları biz döşüyoruz ve BOTAŞ’a bir kira be­deli ödüyoruz. Bu ala­na ciddi yatırım yapıyoruz. Bu kapsamda 20 bin km fiber döşedik. Geçtiğimiz ay yapı­lan ihaleyi 25.5 milyon dolar­lık teklifle 15 yıllık bir süre için yine Turkcell Superonli­ne kazandı. Bu ihale fiber ko­nusundaki kararlılığımızın da tescili. Bu alandaki yatırım­larımızla Türkiye’nin dijital omurgasını da güçlendiriyo­ruz” diye konuştu.

Yakın gelecekte fiber altya­pı imtiyaz ihalesi yapılmasını beklediklerini de aktaran Koç, “BOTAŞ ihalesinde ödeyece­ğimiz tutarı göz önünde bulun­durduğumuzda 2026’da yapıl­ması ön görülen fiber imtiyaz sözleşmesinin 2,5 milyar dolar seviyesinde olmasını bekliyo­ruz. Gerek finansal gücümüz gerek insan kaynağımız gerek­se de teknolojimizle bu ihale­ye de hazırız ve talibiz. Sürecin sonunda kazanan Türkiye ola­cak” ifadelerini kullandı.

5G bizi nasıl dönüştürecek?

5G ilk olarak İstanbul Hava­limanında denendi. Daha son­ra statlarda ve TBMM’de test yapıldı. Fakat biri Adana di­ğer Kıbrıs’ta yapılan iki TEK­NOFEST’te yapılan test çok dikkat çekiciydi. Turkcell Ge­nel Müdürü Dr. Ali Taha Koç “5G tüm iş kollarında dönüştürücü bir etki oluşturacak” vurgu­sunu yaparken 1 mi­lisaniye gecikme ile yani bir göz kırpma­nın onda biri kadar bir süre içerisinde me­kan bağımsız makine kontrolünün müm­kün olduğunu şu iki örnekle anlattı.

Koç “TEKNOFEST Adana’da yaklaşık 800 kilo­metre uzaktaki bir iş makine­sini Adana’daki arkadaşımız kahvesini yudumlarken kul­landı. Bildiğiniz hafriyat yap­tı. Bu, 5G sayesinde mümkün oldu. Kıbrıs TEKNOFEST’te ise 80-90 kilometre mesafe­den bir deniz aracını 5G ile kontrol ettik. Gelecekte uzak­tan ameliyat gibi ileri teknolo­ji uygulamaları mümkün ola­cak. Bu 4G ile mümkün değil­di” bilgisini verdi.

5G’li A26’yı Samsung üretecek Turkcell Satacak

Turkcell, 5G’ye sadece finansal anlamda da hazırlanmıyor. Çünkü 5G’ye geçişte iki ana unsurun hazır olması gerektiği değerlendiriliyor. Bunların biri cihazların yani cep telefonlarının 5G uyumlu olması diğeri baz istasyonlarının ve altyapının 5G’ye uygun hale getirilmesi. İşin cep telefonu tarafındaysa Turkcell, Samsung ile bir adım daha atmış durumda.

Genel Müdür Dr. Ali Taha Koç, mevcut durumda Türkiye’deki cihazların yalnızca yüzde 17’sinin 5G ile uyumlu olduğuna işaret ederek şöyle konuştu: “Samsung dünyada sadece 7 ülkede telefon üretiyor. Bu ülkelerden biri de Türkiye. Biz hem 5G uyumlu olsun hem kaliteli bir telefon olsun hem de Türkiye’de üretilsin diye A26 modelinin üretimine başladık. Turkcell olarak 100 bin adetlik satın alma garantisi verdik. Şu ana kadar da yaklaşık yarısını müşterilerimize ulaştırdık.”

Şu anda yapılan iş birliği ile 14 bin TL civarında bir ücrete 5G’li A26 telefon satın alınabildiği bilgisini de paylaşan Koç, “12 ay taksit imkânı sayesinde de müşterilerimiz bu telefona daha rahat ulaşma imkanına sahip oluyorlar. Cihazlar, yerli dijital uygulamalarla gelmekte” şeklinde konuştu.

“Hedef, Türkiye’yi bölgemizin dijital veri üssü haline getirmek”

“Sovereign Cloud” modeliyle Türkiye’de verilerin yurt dışına çıkmadan işlenmesi planlanırken yapay zekâ ve siber güvenlik uygulamaları için hiper ölçekli bulut altyapısı kurulacak. Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, uluslararası bir “Hyperscaler” ile yani hiper ölçekli bulut sağlayıcılarla ortaklık kurmak için görüşme yaptıklarını da açıkladı. Koç, “Hedef: Türkiye’yi bölgemizin dijital veri üssü haline getirmek” ifadesini kullandı. Bu yatırım startupların, oluşacak altyapı sayesinde yüksek yatırım yapmadan bulut üzerinden büyüyebilmesinin önünü açacak. Koç, yapılacak anlaşmada da çok büyük bir mesafe aldıklarını kaydederek, gereken bazı yatırımları da şimdiden tamamladıklarını anlattı.

“Türkiye’nin verisini Türkiye’de tutmak için yatırımlar yapıyoruz” diyen Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, işin veri merkezi tarafındaki yatırımlara da 2016 yılında başladıklarını belirtti. 2016’dan bu yana toplam 530 milyon euro yatırımla Gebze, Ankara Temelli, İzmir Menderes ve Çorlu’da 4 veri merkezi kuran Turkcell’in bu merkezlerle piyasanın bütün kapasitenin üçte birini tek başına karşılayabilecek kapasiteye sahip olduğunu da söyledi.

Buarada Telekom İtalya ile gerçekleştirdikleri anlaşmaya da değinen Koç, “Türkiye’nin altyapı güvenliğini artırmak adına önemli bir projeye MWC25’te imza attık. İtalya TI Sparkle ile gerçekleştireceğimiz İzmir’den Hanya’ya, Hanya’dan Milano’ya uzanacak denizaltı kablo projesi ile uluslararası fiber altyapımızı güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bu proje aynı zamanda ülkemizi bölgenin veri üssü yapma hedefimizin de önemli bir adımı” dedi.

Enerjiye 240 milyon dolar yatırım yapacak

Tükettikleri elektriğin tamamını yenilenebilir enerji sertifikalı kaynaklardan karşıladıklarını söyleyen Koç, “18 megavat kurulu güce sahip rüzgâr enerjisi santralimiz uzun zamandır faaliyette. 7 ilde 11 lokasyonda, 300 megavata varacak arazi tipi GES yatırımlarımıza devam ediyoruz. Güneş enerjisi santrallerimize toplamda 240 milyon dolar yatırım yapacağız” dedi. Koç, Türkiye’nin altyapı güvenliğini artırmak adına İtalya TI Sparkle ile gerçekleştirdikleri İzmir’den Hanya’ya, Hanya’dan Milano’ya uzanacak denizaltı kablo projesi ile uluslararası fiber altyapısını güçlendirmeyi hedeflediklerini de söyledi.