İstanbul Sa­nayi Odası (İSO), Ipsos işbirliği ile hazır­ladığı ‘İSO Sana­yide Sürdürüle­bilirlik Eğilimi Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Buna göre sanayi firmalarının sürdürülebi­lirlik konuları ile ilgili farkında­lık skoru geçen yıla göre 1,36 pu­an artarak 50,33’e yükseldi. İki firmadan birinin sürdürülebilir­lik il ilgili farkındalığı artarken araştırmaya göre Türkiye’de­ki sanayi kuruluşlarının sadece yüzde 16’sı karbon ayak izini he­saplıyor. AB’ye ihracat yapan fir­malarda ise bu oran yüzde 26.

Türkiye genelinde 606 sana­yi firmasının katılımıyla yapılan araştırmaya göre, bu yıl, firmala­rın en yüksek skora ulaştığı alan 50,33 ile (100 üzerinden yapılan puanlamayla) farkındalık oldu. Firmaların “yaklaşım” alanında­ki skorları 31,91, uygulama skoru ise 16,14 olarak ölçüldü.

Türkiye’de ilki geçen yıl yapı­lan araştırmada, 2024’te firmala­rın en yüksek skora ulaştığı alan 48,97 ile “farkındalık” olurken, “yaklaşım” skoru 34,27, “uygula­ma” skoru ise 18,19 olarak ölçül­müştü. Araştırma, bir yılda sanayi alanındaki firmaların sürdürüle­bilirlik ile ilgili farkındalıklarında 1,36 puan artış olduğunu ortaya koydu. Sanayi firmalarının yüzde 25’i ekonomik, sosyal ya da çev­resel bir konuda sürdürülebilirlik hedefi belirlemiş durumda. Tür­kiye’deki sanayi kuruluşlarından karbon ayak izini hesaplayanla­rın oranı geçen yıl yüzde 13 iken, bu yıl yüzde 16’ya yükseldi. AB’ye ihracat yapan firmalar arasında karbon ayak izini hesapladığını belirtenlerin oranı ise yüzde 26 olarak ölçüldü.

Kurumlara entegrasyon daha birinci safhada

Araştırmanın 7 temel sonucu­na göre, firmaların çoğu sürdü­rülebilirliğin kurumsal strateji­ye entegre edilmesi noktasında henüz başlangıç aşamasında bu­lunuyor. Firmaların sürdürüle­bilirlik gündemine ilişkin bilgi seviyesi sınırlı iken, az sayıdaki sürdürülebilirlik hedefi belirle­yenler arasında ekonomik sürdü­rülebilirlik ile ilgili hedefler ise merkezde yer alıyor.

Türkiye’deki sanayi kuruluş­larından sadece yüzde 16’sı kar­bon ayak izini hesaplıyor. Fir­maların sürdürülebilirlik he­def ve aksiyonlarını etkileyen en önemli etken “kanun ve yönet­melikler” olurken, sanayi firma­ları sürdürülebilirlik uygulama­ları için en çok “teşvik/finans­man desteğine” ihtiyaç duyuyor. Sürdürülebilirlik konusunda ka­muya açık rapor yayımlayan fir­maların toplam oranı ise yüzde 8 civarında bulunuyor.

Bilgi seviyesi hala düşük

Araştırmaya göre, Türkiye ge­nelinde sürdürülebilirlikle ilgili gündem başlıklarına ilişkin be­yana dayalı bilgi seviyesi çoğun­lukla düşük kalıyor. Paris İklim Anlaşması ve Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi dışında­ki konularda “hiç bilgili değilim” ve “pek bilgili değilim” diyenlerin oranı, “biraz bilgi sahibiyim” ve “çok bilgiliyim” diyenlerden da­ha fazla. Ancak AB’ye ihracat ya­pan firmalarda tüm başlıklardaki bilgi seviyesi artıyor.

Araştırma sonuçlarına göre sa­nayi firmaları, sürdürülebilirlik uygulamaları için geçen yıl oldu­ğu gibi bu yıl da en çok “teşvik/ finansman desteğine” ihtiyaç duyuyor. Buna karşılık Türkiye genelinde sürdürülebilirlik pro­jelerinin finansmanı için sürdü­rülebilir finans ürün ve hizmet­lerini kullanan firmaların oranı bir önceki seneye göre düşüş gös­tererek yüzde 10 ile sınırlı kaldı.

Uluslararası ticarette sürdürülebilirlik artık önemli bir kriter

 İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Bulgulara göre sanayi kuruluşlarımız, sürdürülebilirliği kurumsal stratejiye entegre etme noktasında henüz başlangıç aşamasında olsa da sürdürülebilirliği iş süreçlerine entegre ettiğini belirten firmaların oranı bir önceki seneye göre artış göstermiş” ifadelerini kullandı. AB’ye ihracat yapan firmalarda sürdürülebilirlik bağlamındaki konuların daha yaygın şekilde ele alındığını kaydeden Bahçıvan, “AB’nin en önemli ihracat pazarımız olması sanayimizin sürdürülebilirliğe eğilimini de etkilediğini gösteren bu durum, sürdürülebilirlik bağlamında yaşanan dönüşümün uluslararası ticarette önemli bir kriter halini aldığı görüşünü de desteklemektedir.” açıklamasında bulundu.

Bahçıvan, dönüşüm sürecinde sanayinin rekabetçiliğini korumak için teknoloji odaklı üretimin önemine vurgu yaparak, şöyle devam etti: “Bu kapsamdaki yatırımlar için ihtiyaç duyulan finansmana erişim ise kritik bir unsur. Türkiye’deki sanayi firmalarının sürdürülebilirlik konusunda aksiyonlarını hızlandırması açısından yasal düzenlemeler ise etkili bir araç olarak öne çıkıyor. Çok taraflı bakış açısı ve işbirliklerinin her zamankinden daha önemli olduğu bu dönüşüm sürecinde İSO olarak çevresel ve sosyal unsurların üretimin merkezinde yer aldığı ‘sürdürülebilir üretim’ yaklaşımının yaygınlaştırılması için çalışmalarımızı sürdürecek, ülkemiz sanayisini desteklemeye devam edeceğiz.”