Sevilay ÇOBAN

Kütahya Ticaret ve Sa­nayi Odası (KUTSO) Yönetim Kurulu Baş­kanı ve aynı zamanda GÜ­ROK Yönetim Kurulu Başkan Vekili Esin Güral Argat, ken­tin uzun vadeli sürdürülebi­lir ekonomik geleceğine yö­nelik stratejik politikalar ve proje önerilerini içeren Kü­tahya Kalkınma Planı’nı ka­muoyuyla paylaştı.

Plana da­ir detaylar hakkında konu­şan Argat, dolar kuru, ihracat, ekonomik konjonktür, turizm sektörünün gidişatı ve pa­zar hedeflerine ilişkin gaze­tecilerin sorularını yanıtladı. Esin Güral Argat, teşvik sis­temindeki son gelişmeleri de­ğerlendirerek, “Eskiden be­ri daha az gelişmiş bölgeleri daha yüksek teşvikler verili­yor. Benim kanaatim bölgesel teşvikten çıkılması gerekiyor. Artık sektörel teşvike dön­meliyiz.

Teşvik politikalarına baktığımızda aslında doğru desteklerin verildiği sektör­lerin geliştiğini de görüyoruz. Daha önce turizme teşvikler verildi ve sektörün bugünü­ne gelmesi sağlandı. O doğru bir politikaydı” diye konuştu. Savunma sanayinin stratejik önemine vurgu yapan Argat, ikincil önemdeki diğer sektö­rün sağlık olduğunu ve bunu da en net şekilde pandemi dö­neminde görüldüğünü vurgu­ladı.

“Süreci yönetmek için pazar çeşitliliği şart”

2024’te de bu sene de %80- 85 kapasiteyle çalıştıklarını anlatan Argat, “İhracat kabi­liyetimiz yüksek. Bu oran da nispeten iyi bir oran ancak inanılmaz daralmayı bu sene olağanüstü hissediyoruz. Biz bu kadar daralmayı hiç öngör­medik. Bu süreci yönetmek için de pazar çeşitliliği yara­tarak, sadece belli bir bölgeye bağımlı kalmamak gerekiyor. Avrupa Birliği bildiğiniz gibi Türkiye’nin en ucuz pazarı” dedi.

Çözüm: Yeni kanal Horeka, yeni pazar ABD Argat, çözümü Amerika Birleşik Devletleri’ne yatırım yapmakta bulduklarını ifade ederek, şöyle konuştu: ”Ora­da satış dağıtım kanalı şirke­timiz var, showroomumuz var, depomuzu kurduk orada. Dolayısıyla oraya da bir Ame­rikan şirketi gibi hareket et­memiz lazım. Çünkü buradan sattığınız zaman bir ihracatçı oluyorsunuz ve oradaki dağı­tıcıların elinde kalıyorsunuz. Onlar da sadece fiyata bakar­lar.

O nedenle biz kendi satış dağıtım kanallarımızı oluş­turduk. Showroom’u pande­mi döneminde New York’ta, depoyu da New Jersey’de 1,5 yıl önce açtık. Ve alan çeşit­lendirmesiyle Horeka yatırı­mı yaptık. Biz daha çok ev gru­bundaydık şimdi Horeka’ya geçtik. Yatırım yapmadığımız bir dönemimiz hiç yok. Çünkü yapma zorundasınız. Kanal­larınızı çeşitlendirmek, paza­rınızı çeşitlendirmek duru­mundasınız doğru bir şekilde. Dolayısıyla bizim fokusumuz; kanal anlamında Horeka, pa­zar anlamında Amerika.”

“Yerelleştirmeden satamayız”

“ABD pazarında 50 ta­ne Türkiye var” diyen Argat, “Dolayısıyla muazzam büyük bir pazar. Düşünsenize dün­yanın ürettiğinin üçte birini Amerika Birleşik Devletle­ri kendisi üretiyor. Bizim ti­caretimize baktığımızda da aslında neredeyse hiçbir şey satamıyoruz. Çünkü biz ken­di ürettiğimiz ürünün üretti­ğimiz haliyle her yerde sata­cağını düşünüyoruz ama öy­le bir şey yok.

Oranın tüketim alışkanlıklarını, standartla­rını anlamak gerekiyor. Bü­yüklüğünü, ambalaj tipini, üzerindeki yazıları oraya gö­re yerelleştirmemiz gereki­yor. Bunu çok az firma yapı­yor, yapmıyor. Mesela Çin de çok muazzam bir pazar. Tür­kiye’den Çin’e giremiyoruz. Girmesi olağanüstü zor bir pazar. Ama bunları yapmak zorundayız. Pazar çeşitliliği her zaman nefes aldırır” diye konuştu.

Dijitale 25 milyon dolar yatırım planı

Pazar daralması sorunla­rına da değinen Argat, “Ya­tırım iştahında Türkiye’nin koşullarından bağımsız ola­rak ilerleyen bir Avrupa ko­nusu var. Avrupa çok daral­mış ve doygunluk seviyesine ulaşmış bir pazar. Özellikle bu son dönemde savaş konu­su her sektörü etkiliyor. Hem içinde bulunduğumuz eko­nomik konjonktür nedeniy­le hem de dünyanın içinde bulunduğu gidişat doğal ola­rak yatırım iştahını da düşü­rüyor. Öte yandan, grup ola­rak ‘hiç yatırım yapmıyoruz’ dediğimiz zamanlarda bi­le yenileme ve kapasite ar­tırma yatırımlarımız vardı. Son iki yılda dijital dönüşü­me yaklaşık 9 milyon dolar yatırım yaptık. Toplamda ya­tırımı 25 milyon dolara çıka­racağız” ifadelerini kullandı.

“2 saniye de tekliflendiriyoruz”

Argat, sanayi üretiminin otonom teknolojilerle güncel­lenmesi gerektiğine işaret ede­rek, şunları anlattı: “Bütün şir­ketlerin organizasyon şema­larının buna göre yenilenmesi lazım. Bu tür yenilikçi tekno­lojilerden şirketler nasıl fay­da sağlayacak ve nasıl katma değer yaratacak ona bakma­lı. Bu sadece kaynak ayırmak­la olmuyor. Tam anlamıyla bir kültürel dönüşüme ihtiyaç var. Geçtiğimiz iki yıldır biz bu alanda çok çalışmalar yapıyo­ruz. Uçtan uçağa bütün süreç­lerimizi tekrardan tanımladık. Bir yapay zekâ ekibi kurduk. Bu sayede mesela tekliflen­dirme işini 2 saniye içinde ta­mamlıyoruz.”

Yeni sektörler eklenecek “İçinde bulunduğumuz sek­törlerde derinlemesine büyü­mek istiyoruz” diyen Argat, “FMCG için yeni girdiğiniz bir alan ve bizim için çok ca­zip bir alan ve orada büyüme stratejimiz var. Üzerinde çalış­tığımız birkaç sektör var ama onları şimdilik dile getirmiyo­ruz. Cam ve ambalajda büyü­me devam ederken, turizmde Maldivler’de büyüme planımız var.

Turizmi de kendi içerisin­de çeşitlendireceğiz, pazarı ve markalar arası dağılımı çeşit­lendireceğiz. Kriz döneminde eğer detaya hakim değilseniz ve mikro yönetim yetkinliği­niz yoksa ipin ucunu kaçırabi­liyorsunuz. Yeni dünya düze­ninde uzun vadeli planlarını yapıp, onları rakamladırmanın bir karşılığı yok” dedi. Türkiye dışındaki yatırımlara da sıcak baktıklarını kaydeden Argat, büyümenin bu şekilde daha anlamlı hale geldiğini söyledi.

Kur düşüklüğü turizmi de etkiliyor

Turizm sezonunun gidişatı hakkında da konuşan Esin Güral Argat, İran-İsrail savaşının henüz sektöre etkisinin hissedilmediğini aktardı. Argat, “Talep anlamında sezona iyi başladık. Öte yandan kârlılık oranları çok düşük. Turizm iyi bir sektörken maliyetler artmaya devam ediyor ancak tur operatörlerinin baskısıyla bunu fiyatlara yansıtamıyoruz. Döviz kuru düşüklüğü ihracatçıyı etkilediği gibi turizmi de oldukça etkiliyor. Geçen yıla kıyaslarsak daha kötü durumdayız. Hedeflerde % 5-10 arasında bir sapma olsa da tutturabiliriz diye düşünüyoruz” dedi. Argat, özellikle Avrupalılarda para harcamama eğiliminin olduğunu söyledi.

“Kütahya, kalkınmaya girişimcilikle başlayacak”

Kütahya Kalkınma Planı’nı kentin hem kendi özgün ihtiyaçlarına hem de ulusal hedeflere katkı sağlayacak 6 ayaklı bir stratejik dönüşüm öngörüyor. KUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Esin Güral Argat, “Kütahya, sahip olduğu jeostratejik konuma, sanayideki köklü birikimine ve kültürel zenginliğine rağmen 2017’den bu yana ekonomik anlamda ivme kaybetti. Küçük adımlarla ilerlemek yetmez.

Büyük ve kararlı bir dönüşüme ihtiyacımız” derken, sanayi, turizm ve tarımda yeni atılımlara gereksinim duyan kentin en önemli sorunlarının başında iş gücünün kente kazandırılması olduğunu vurguladı. Argat, girişimcilik ekosisteminin geliştirerek ivmeyi hızlandırmak istediklerini anlatarak, işe ilk adımı da yarın başlayacak girişimcilik programıyla atacaklarını kaydetti. KUTSO raporunda ilin büyüme patikasını onarmak ve yüksek katma değerli kulvara taşımak için üç kritik kaldıraç alanı tanımlanıyor.

Bunlardan ilki; Kütahya ile özdeş seramik sektöründe ileri malzeme dönüşümünü gerçekleştirmek ve geleneksel ustalığı pil kaplama, tıbbi ve zırh seramiğine taşımak. İkincisi; bor madeni zenginliğini katma değerli kimyasallara dönüştürmek ve lityum-borat, bor nitrür gibi niş ürünler üretmek. Üçüncüsü ise otomotiv yan sanayiini Bursa- Eskişehir-Manisa eksenine entegre ederek özellikle elektrikli araç tedarik zinciri için metal-plastik ve yazılım tabanlı modüllerin geliştirilmesi.

Argat, “Rapor yalnızca sorunları tespit etmiyor; uygulanabilir, zamanlaması net ve kurumlar arası uyumu önceleyen politikalar da öneriyor. Bu çalışmayı ortak akla ve kolektif iradeye dayanan bir davet olarak görüyoruz. Tüm kamu kurumlarını, özel sektörü, akademiyi, yerel yönetimleri ve sivil toplumu bu vizyona ortak olmaya davet ediyoruz. Bu stratejik adımlar doğrultusunda, Türkiye için üretmeye, Kütahya için çalışmaya devam edeceğiz” dedi.