Trump yönetimi, İran’ın nükleer tesislerini vurduktan sonra İran’ı nükleer anlaşma masasına yeniden oturtmak istiyor. Ancak ABD saldırından sonra İran, Trump ile konuşmayı anlamlı bulmuyor.

Bu sebeple ABD Başkanı Donald Trump, defalarca “tamamıyla feci şekilde yok ettiğini” söylediği İran nükleer programının yeniden yapılandırılması ülkeye için 30 milyar dolar fon sağlamaya hazır.

CNN’e konuşan konuya yakın dört kaynak, bu teklifin amacının İran’ı müzakere masasına yeniden oturtmak olduğunu söyledi. ABD yönetimi, bunun yanında İran’a olan yaptırımların kaldırılmasını da gündeme taşıdı.

‘YOK ETTİĞİ’ PROGRAMIN YENİSİ YAPTIRACAK

İran ve ABD, geçtiğimiz hafta sonu ilan edilen ateşkesin ardından görüşmelere bu hafta da devam etti.  Ancak ABD’nin ‘nükleer destek’ öneresi çok daha yeni bir teklif.

Bu teklifi konuşmak için geçen Cuma günü Beyaz Saray’da yapılan gizli toplantıda ABD özel temsilcisi Steve Witkoff ile Körfez ülkelerinden yetkililer bir araya geldi.

ABD’nin ön koşulu, İran’ın uranyum zenginleştirmemesi yönünde oldu. İran bu talebe daha önce karşı çıkmıştı.

30 MİLYAR KİMİN CEBİNDEN ÇIKACAK?

CNN’e konuşan iki kaynak, bir taslak anlaşmada İran’a sunulması planlanan bazı teşviklerin yer aldığını söyledi.

Toplantıda, İran’da uranyum zenginleştirme içermeyen bir nükleer program için 20 ila 30 milyar dolarlık yatırım seçeneği ele alındı.

ABD’li bir yetkili, bu paranın doğrudan ABD’den gelmeyeceğini belirtti. Bu bedelin Arap ortaklar tarafından karşılanmasının beklendiğini söyledi.

İRAN’I KAZANMAK İÇİN MİLYARLAR VERMEYE HAZIR

Tartışılan diğer adımlar arasında İran’ın şu anda erişemediği yabancı banka hesaplarındaki 6 milyar dolarlık fonun kullanımına izin verilmesi de var.

Ayrıca ABD’nin kısa süre önce bombaladığı Fardo tesisinin yerine Körfez ülkeleri desteğiyle yeni bir sivil nükleer tesis kurulması fikri de masaya geldi.

Ancak İran’ın bu yeni tesisi doğrudan kullanıp kullanamayacağı ya da bu teklifin ciddiyeti henüz netlik kazanmadı.

GÖRÜŞME OLACAK MI?

Witkoff, CNBC’ye yaptığı açıklamada ABD’nin İran ile kapsamlı bir barış anlaşması hedeflediğini söyledi. Bu anlaşmanın amacının İran’ın nükleer silah sahibi olmasını engellemek olduğunu vurguladı.

Trump yönetimi, İran’a sivil amaçlı nükleer program kurulabileceğini ama uranyumun dışarıdan ithal edilmesi gerektiğini belirtiyor.Bu modelin Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki sisteme benzeyeceği ifade ediliyor.

Trump, İran’la gelecek hafta bir araya gelineceğini söyledi. Ancak İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bekayi, böyle bir görüşmeden haberdar olmadığını bildirdi. Konuyla ilgili ayrıntıların hâlâ netleşmediği aktarıldı.