Sevilay ÇOBAN

Artan küresel gerilim­ler, yalnızca diplomatik dengeleri değil; lojistik­ten sigortacılığa kadar birçok sektörü doğrudan etkiliyor. Bu gelişmelerin deniz taşımacılığı ve sigorta üzerindeki yansıma­larını değerlendiren IBS Sigor­ta ve Reasürans Brokerliği CE­O’su Murat Çiftçi, “Jeopolitik gerilimler, deniz taşımacılığı­nın sürekliliğini ve güvenliği­ni doğrudan etkileyen en kritik dışsal faktörlerden biridir. Bu tür gerilimler; gemi güzergâh­larının değişmesine, taşıma maliyetlerinin yükselmesine, limanlara erişimin kısıtlan­masına ve operasyonel riskle­rin artmasına neden olur. Özel­likle çatışma bölgelerine yakın seyreden ticaret yolları –örne­ğin Hürmüz Boğazı, Kızılde­niz, Bab el-Mandeb gibi hassas geçitler– ciddi tehdit altına gi­rebilir. Bunun sonucu olarak navlun fiyatlarında ani yükse­lişler, teslimat sürelerinde sap­malar ve taşıyıcılar için artan güvenlik maliyetleri gözlemle­nebilir” dedi.

Sigorta ürünleri yeniden yapılandırılabilir

Son dönemde Orta Do­ğu merkezli ticaret rotaların­da ciddi kırılmalar yaşandığı­na dikkat çeken Murat Çiftçi, deniz taşımacılığı rotalarının değişmesine neden olan jeopo­litik olayları şu örneklerle sı­raladı: “Kızıldeniz’den geçen taşıma hatları, çeşitli grupların saldırıları nedeniyle daha risk­li hale geldi. Bu durum, özel­likle Asya-Avrupa arasında ti­caret yapan taşıyıcıları, Ümit Burnu gibi daha uzun ve mali­yetli rotaları tercih etmeye zor­ladı. Bu değişim sadece yakıt ve zaman maliyeti değil, aynı zamanda sigorta primlerinin artması ve gemi bulunurluğu­nun azalması gibi ikincil etki­ler doğurdu. İleriye dönük ola­rak; eğer bölgedeki gerilimler kontrol altına alınamazsa, de­niz taşımacılığı rotalarının ka­lıcı olarak değişmesi, alterna­tif lojistik çözümlere yönelim ve sigorta ürünlerinin yeniden yapılandırılması gibi gelişme­ler kaçınılmaz olacaktır.”

Yüksek riskli bölgeler teminat dışı kalabilir

Jeopolitik risklerin artma­sının, sigorta sektöründe hem teknik hem de finansal sonuç­lar doğurduğuna dikkat çe­ken Murat Çiftçi, “Öncelikle, sigorta primlerinde belirgin bir artış yaşanır; çünkü riskin ger­çekleşme olasılığı yükselmiş­tir. Ayrıca bazı bölgeler ‘yüksek riskli bölge’ ilan edilerek temi­nat dışında bırakılabilir ya da özel onaylara tabi hale gelebi­lir. Bununla birlikte; reasürans maliyetleri artar, poliçe şartları yeniden tanımlanır ve sigorta sağlayıcılar daha selektif dav­ranmaya başlar. Bu durum, ta­şıyıcılar ve ihracatçılar için si­gorta bulmayı zorlaştırabilir ve nakliyat operasyonlarını daha karmaşık hale getirebilir” dedi.

Deniz sigortacılığında yeni ihtiyaçlar doğdu

Çiftçi, deniz taşımacılığında jeopolitik risklere karşı en etkin koruma sağlayan sigorta türleri hakkında şunları söyledi: “Sa­vaş ve Grev (War and Strikes) klozlarını içeren Gövde ve Ma­kine (Hull & Machinery) sigor­taları ile Yük Sigortaları (Cargo Insurance) kapsamındaki sa­vaş teminatlarıdır. Ayrıca, ba­zı özel durumlar için Kidnap & Ransom (K&R) sigortaları, Po­litical Risk Insurance ve Mari­ne War Insurance gibi ek poli­çelerle genişletilmiş koruma sağlanır. Bu sigorta türleri; sa­vaş, iç savaş, terörizm, sabotaj, el koyma ve abluka gibi durum­ları kapsayarak armatörlerin ve yük sahiplerinin risklerini mi­nimize eder.”

Etkin strateji: Proaktif risk yönetimi

Deniz taşımacılığı ve sigorta sektöründe jeopolitik risklerin yönetimi için en yaygın ve etkin stratejinin, proaktif risk yönetimi ile dinamik sigorta çözümlerinin birlikte yürütülmesi olduğuna dikkat çeken Murat Çiftçi, “Bu kapsamda: risk haritaları güncellenir, alternatif rotalar hazırlanır, günlük istihbarat takibi yapılır, savaş teminatlı poliçeler genişletilir ve reasürans programları, bölgesel kırılganlıklar gözetilerek yeniden yapılandırılır. Ayrıca, sigorta brokerleri bu süreçte kilit rol oynar; çünkü doğru sigorta planlaması ve uygun teminat yapısının kurulması, sadece bir poliçe satışı değil, aynı zamanda stratejik danışmanlık hizmetidir. Biz IBS olarak bu bilinçle, müşterilerimize sektörel gelişmelere duyarlı, sürdürülebilir ve ihtiyaç odaklı çözümler sunuyoruz” dedi.