Kuraklığın faturası 39 trilyon doları bulacak

Başak Nur GÖKÇAM

İklim krizinin en yıkıcı yan­sımalarından biri olan ku­raklık, artık yalnızca çev­resel bir felaket olmaktan çıktı, ekonomik kayıplara da neden oluyor.

Tarımdan hayvancılığa, enerji üreti­minden sanayide su krizine kadar birçok alana dokunan kuraklık sorunu, gezegenin ve canlı yaşamının da gele­ceğini tehdit ediyor. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri­ne göre 2024 yılında yalnız­ca Sahra Altı Afrika’da ku­raklık sebebiyle 12 milyon kişi gıda güvencesinden mahrum kaldı. Bu durumun neden olduğu ekonomik kaybın ise 1.5 milyar doları aştığı tahmin ediliyor.

Diğer taraftan hidroelekt­rik santrallerindeki su sevi­yesinin düşmesi de üretim kapasitesinin azalmasına ne­den oluyor. Özellikle Güney Amerika ve Güneydoğu As­ya’nın bu yüzden elektrik ke­sintilerinde artış yaşadığı bi­linirken, enerji fiyatlarında da rekor seviyelere ulaşılıyor. Örneğin Brezilya 2024 yılın­da yaşadığı ciddi kuraklığın ardından 250 milyon dolarlık ekonomik kayıp açıkladı. Bu rakam Çin’de ise 210 milyon dolar seviyelerindeydi.

25 yılda sulak alanların yüzde 20’si daha yok olacak

Ramsar Sözleşmesi olarak da anılan Sulak Alanların Ko­runması Sözleşmesi Sekre­teryası tarafından yeni ya­yınlanan ‘2025 Sulak Alan­ların Küresel Durumu: Sulak Alanların Değeri, Korunma­sı ve Finansmanı’ başlıklı ra­pora göre 2050 yılına kadar sulak alanların yüzde 20’si­nin daha yok olacağı, bunun da 39 trilyon dolar değerin­de ekonomik kayba neden olacağı tahmin ediliyor.

Sulak alan kaybı ile bu eği­limi tersine çevirmek için gereken önlemlere ilişkin güncel bilimsel ve ekono­mik veriler sunulan rapor­da, su, gıda, geçim kaynak­ları ve iklim direnci sağla­yan sulak alanların endişe verici hızda yok olduğu ifa­de edildi.

Rapora göre; 1970 yılın­dan bu yana turbalık alan, nehir ve göl gibi tatlı su eko­sistemleri ile mangrov ve mercan resifleri gibi kıyı de­niz ekosistemlerini barındı­ran sulak alanların yaklaşık yüzde 22’sinin yok olduğu aktarıldı.

Dünya genelindeki sulak alan kaybının 411 mil­yon hektara ulaştığı vurgu­lanan raporda, kalan sulak alanların dörtte birinin ise ‘bozulmuş durumda’ oldu­ğu belirtildi. Öte yandan ra­porda, sulak alanların kay­bının başlıca nedenleri ara­sında tarım alanlarının genişletilmesi, kirlilik, istila­cı türler ve iklim değişikliği­nin kuraklık ile deniz seviye­sinin yükselmesi gibi etkile­rinin yer aldığı belirtildi.

Bitki ve hayvanların %40’ının yaşam alanı

Dünya kara yüzeyinin yalnızca yüzde 6-7’sini kaplayan sulak alanlar, tüm bitki ve hayvan türlerinin yaklaşık yüzde 40’ına yaşam alanı sunuyor ya da üreme ortamı sağlıyor. Bu eko­sistemler, atmosferdeki karbondioksit seviyelerini dengeleyerek iklim değişikliğiyle mü­cadelede önemli bir işlev üstleniyor. Sulak alanlar aynı zamanda olağanüstü hava olayları­nın etkisini hafifletici doğal bariyerler olarak öne çıkıyor.

Sadece Avrupa’nın zararı 45 milyar Euro

 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan son rapora göre, kuraklık kaynaklı ekonomik kayıplar 2000 yılından bu yana iki kat arttı. 2035 yılına kadar bu kayıpların bugüne oranla yüzde 35 daha fazla olacağı öngörülüyor. Bu senaryoya göre sadece Avrupa’nın, yıllık 45 milyar euroluk zararla karşı karşıya kalabileceği tahmin ediliyor.