Ayşegül ÖZBEK
Muğla Milas’ta Nihat Özdemir’in Limak’ı ile İbrahim Çeçen’in İC Holding’i 2 termik santrali işletiyor. Bu iki firma, MTA’nın 1968’de hazırladığı raporu gerekçe gösterdi. Temmuz 2023’te, “33.3 milyon ton linyit rezervi var” diyerek jandarme desteğinde Akbelen Ormanı’na girdi. Binlerce ağaç kesilip, onbinlerce ton hafriyat çıkarıldı. Yüzeydeki toprak kaldırıldı ama altında sözü edilen kömür bulunamadı. Ormanımıza dokunmayın diyen köylüler haklı çıktı. İki patronun işlettiği Yeniköy Termik Santrali yılda 3.5, Kemerköy ise 4.5 milyon ton linyit yakıyor. Akbelen’deki rezerv doğru çıksaydı, 2 santralin ihtiyacını 4 yıl karşılayacak, bugünkü düzenlemeye ihtiyaç olmayacaktı. Tahmin değil, direnenler haklı çıktı, Akbelen cenneti katledildiğiyle kaldı.
VEBALİ AĞIR OLUR
İki şirket şimdi; 57 yıl önceki rapora dayanarak kazmak istediği bölgede 70 milyon ton kömür rezervi olduğunu iddia ediyor. Kömür varsa bile toprağın 26 ile 86 metre altında. Bu rezerv de doğru çıkmazsa, bölgede binlercesi zeytin onbinlerce ağaç kesilecek. Su kaynakları kurutulacak. Tonlarca yüzey molozu verimli toprağı yok edecek.
88 yaşındaki Zehra Yıldırım ağacını, toprağını böyle korudu.
AKBELEN’DE NE OLDU?
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı’nın (TEMA) 2022’deki “Kömür Madenciliği ve Termik Santrallerin Hidrojeolojik Etkileri – Milas Örneği” raporu da Akbelen’deki talanı gözler önüne seriyor. Prof. Dr. İrfan Yolcubal raporu hazırladığı sırada Akbelen ocağından kömürün temin edilmesi için çalışmaların devam ettiğini ve gelecekte Karacahisar sahasında da üretim planlanması yapılacağını değerlendirdi. Yolcubay raporunda şu bilgileri paylaştı:
“Akbelen sahasının linyit rezervi 33,3 milyon ton, Karacahisar sahasının rezerviyse 90 milyon tondur. Yeniköy Termik Santrali’nde yıllık olarak yaklaşık ortalama 3,5 milyon ton kömür yakılmaktadır. Kemerköy Termik Santraline ocaklarından kömür verilmektedir. Yıllık olarak yaklaşık ortalama 4,5 milyon ton kömür yakılmaktadır.”
AĞACA SARILDI AMA…
Toplamdaki 8 milyon ton kömür, şirketlerin dediği gibi yetseydi şu an Karacahisar’daki talan gündeme gelmeyecekti. Muğla’nın Milas ilçesindeki İkizköy’de yer alan Akbelen Ormanı, Limak Holding’in işlettiği Yeniköy Kemerköy Termik Santrali’ne linyit temin edilmesi için satılmasının ardından direniş, 17 Temmuz 2021’deki kesim girişiminden sonra nöbete dönüştü. Temmuz 2023’te kömür temini için ağaç kesiminin başlamasıyla yükselen mücadelede açılan davalar, bilirkişi keşifleri, yürütmeyi durdurma kararları sonuç vermedi, bölgede talan devam etti. Başta toprakların sahibi köylüler olmak üzere iklim aktivistleri ve vatandaşlar Akbelen’de büyük bir mücadele başlattı ve çadırlar kurarak alanda nöbet tuttu. Gece yarıları gelen jandarma baskınları dahil, tazyikli su, biber gazı ve copla alandaki nöbetçiler dağıtıldı. Vatandaşlar toprakları için barikat kurdu. Devam eden gösterilerde akıllara toprağı için direnen 88 yaşındaki Zehra Yıldırım’ın polisin müdahalesi sırasında ağaca sarıldığı görüntüsü yansıdı. Zehra Yıldırım’ın ağaca sarıldığı ve genç bir kadının da onu arkadan kavrayarak koruduğu görüntü direniş günlerinin simgesi oldu.