MEHMET KAYA/ANKARA
Türkiye’nin Kerkük-Yumurtalık ham petrol boru hattı ile simgeleşen uzun süreli enerji ticaretinde yeni bir dönem için zemin hazırlanıyor. Türkiye, zaman zaman başına dert de açan, Irak Kürdistan Yönetimi, Irak Merkez Hükümeti ve Türkiye arasında sinirlerin gerilmesine neden olan, hatta tahkim riskiyle karşı karşıya kaldığı anlaşmayı uzatmayacağını açıkladı. Yeni süreçte iki ülkenin yeni bir anlaşma için zemini var. Daha da öteye, sadece boru hattı değil, Kalkınma Yolu projesi, bu lojistik güzergaha enerjinin eklenmesiyle çok daha geniş bir işbirliği imkanı bulunuyor. Tarafların sağduyulu bir yaklaşımla, bu zemin üzerinde ilerlemesi mümkün görünüyor. Hali hazırda Türkiye “zaten, Kalkınma Yolunun aynı zamanda bir enerji yolu olması” teklifini masaya koymuş durumda.
Türkiye yeni bir teklif verdi
Anlaşmanın iptali kararı ilk bakışta sert bir karşılık gibi görünse de devam eden pazarlık sürecinde, Türkiye’nin masaya yönelik bir hamlesi olduğu tahmin ediliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararının hemen ertesinde, Irak Petrol Bakanlığı’na dayalı olarak Reuters Türkiye’nin geniş kapsamlı bir yeni anlaşma çerçevesi için teklif sunduğu nu duyurdu. EKONOMİ’ye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı çevrelerinden, “Türkiye’nin hali hazırda Kalkınma Yolunu aynı zamanda bir enerji yoluna çevirme” şeklinde konseptini hem muhataplarına hem de kamuoyuna açıkladığını vurguladılar.
Tahkim meselesi devam ediyor
Türkiye ile Irak arasında 1973’te anlaşması imzalanan, 1976’da faaliyete başlayan ve “Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı” olarak bilinen boru hattı, bölge petrolünün uluslararası pazara ulaştırılmasındaki en önemli hatlardan biriydi. Irak’ta Kürdistan Özerk Bölgesinin kurulmasının ardından aynı anlaşmaya dayalı bir ticaret oluştu ancak Kerkük ve bölgedeki diğer petrol sahalarının mülkiyet belirsizliği, Türkiye aleyhine sonuçlanan bir tahkime yol açtı. Yeni anlaşma buradaki uluslararası hukuk sorunlarını da ortadan kaldıracak.
Kalkınma Yolu’nun karayolu ve demiryolu bağlantısı yanında, elektrik, doğalgaz, petrol ve petrol ürünlerin de Türkiye üzerinden ticaretine imkan veren bir genel koridor haline dönüştürülmesi öneriliyor.
News
